Artykuły - Miejskie Przedszkole nr 14

WSPIERANIE ROZWOJU SŁUCHOWEGO DZIECKA

Prawidłowy słuch ma wpływ na rozwój dziecka.  Wiąże się z kształtowaniem poprawnej  mowy, wpływa na umiejętność płynnego czytania i  bezbłędnego pisania.
Rodzice mogą  wspierać rozwój słuchowy dziecka poprzez:
• Troskę o odpowiednią higienę i zdrowie aparatu słuchu swojego dziecka.
Należy więc ubierać je odpowiednio do warunków pogodowych, gdyż  często powtarzające się i i długo trwające infekcja górnych dróg oddechowych (katar) mogą powodować zapalenie ucha i prowadzić do uszkodzenia narządu słuchu.
• Wyjaśnienie dziecku, że nie wolno wkładać do ucha ani nosa żadnych drobnych rzeczy  (korale, małe klocki, guziki, ryż, groch,  itp.). Dbanie o to , by tylko pod opieką dorosłego miało ono z nimi kontakt.
• Eliminowanie hałasu i zbyt mocnych dźwięków z otoczenia dziecka. Dbanie o to, by zwracać się do niego ze stonowaną wysokością głosu. Zwracanie uwagi, by radio, telewizor i tym podobne  urządzenia  będące w  jego otoczeniu  nie emitowały zbyt głośnych dźwięków. Unikanie miejsc , w których dziecko będzie narażone na duże natężenia hałasu ( różnego rodzaju imprezy, puszczanie fajerwerków).  
• Zapoznawanie dziecka z różnorodnymi dźwiękami i rozwijanie słuchu , nawet wtedy gdy nie ma żadnych nieprawidłowości. Można to robić poprzez prowadzenie ćwiczeń i zabaw  wspierających rozwój słuchu np.:
- Wysłuchiwanie dźwięków naturalnych dochodzących z najbliższego otoczenia: rozmowy ludzi, tykanie zegara, szum pracującej pralki, głosy z radia, szczekanie psa, odgłosy samochodów  . Zadaniem dziecka jest zamknięcie oczu i wychwycenie tych odgłosów.
- Lekcje ciszy, czyli zabawy wymagające całkowitej ciszy: noszenie , podawanie dzwonka tak, by nie wydał żadnego dźwięku; zabawa w głuchy telefon, chodzenie tak, by nie towarzyszył temu  ruchowi żaden dźwięk.
- Rozpoznawanie wytworzonych dźwięków (szmerów) – najpierw z pomocą wzroku (dziecko słucha i patrzy ), później słuchowo (dziecko zamyka oczy i słucha, a następnie wskazuje przedmiot, który kojarzy  ze słyszanym dźwiękiem). Mogą to być następujące dźwięki: uderzanie łyżeczką w szklankę, stukanie w meble, odbijanie piłki, uderzanie klockami o siebie, klaskanie, darcie papieru, gniecenie papieru, lanie wody.
- Różnicowanie i naśladowanie głosów zwierząt (zabawy ortofoniczne). Można wykorzystać takie ćwiczenia jak: słuchanie odgłosów wydawanych przez wybrane zwierzęta i naśladowanie ich, rozpoznawanie i dobieranie obrazka do słyszanego głosu zwierzęcia, naśladowanie głosów zwierząt wskazanych na obrazku.
- Rozpoznawanie i naśladowanie dźwięków z otoczenia.
Dziecko może wysłuchiwać odgłosów  wydawanych przez różne przedmioty; rozpoznawać je , a następnie naśladować . Mogą to być : suszarka, odkurzacz, mikser, telefon, dzwonek do drzwi, pojazdy, zegar.
- Grupowanie przedmiotów wydających takie same dźwięki  np. dobieranie w pary dwóch pudełek z piaskiem, dwóch pudełek z grochem, dwóch pudełek z ryżem.
- Rozpoznawanie znanych osób po głosie.
*   Jeżeli rodzice zauważą, że dziecko źle słyszy lub podejrzewają , że narząd słuchu został uszkodzony, powinni skontaktować się z laryngologiem, w celu przeprowadzenia niezbędnych badań.   

• Sygnałami, które powinny zaniepokoić rodzica i zachęcić go do wizyty u specjalisty są:
- częste i przewlekłe zapalenia ucha;
- nagły, ostry ból ucha lub wyciek z niego (pojawienie się krwi);
- spowolniony rozwój mowy lub bardzo niewyraźna mowa;
- konieczność wielokrotnego powtarzania komunikatów kierowanych do dziecka;
- posługiwanie się przez dziecko w codziennych sytuacjach głośną mową, wręcz krzykiem;
- brak reakcji na komunikaty kierowane do dziecka kiedy jest odwrócone plecami do rozmówcy;
- odwracanie głowy bokiem do źródła dźwięku (słuchanie jednym uchem);
- częste prośby dziecka o zwiększenie głośności odbiorników RTV.         

LITERATURA:

K. Krajewska ; Program psychostymulacji dzieci w wieku przedszkolnym z deficytami i zaburzeniami rozwoju.
Czasopismo - Wychowanie w przedszkolu. : Wspomaganie rozwoju słuchowego dziecka.

Opracowała: Ewa Wójcik

JAK POMÓC DZIECKU ROZWIJAĆ JEGO TWÓRCZĄ AKTYWNOŚĆ?

        Aby dziecko mogło rozwijać się w sposób pełny i równomierny należy pobudzać i wspierać jego twórczą aktywność. Rozwój tej aktywności wpływa  na wzrost u dziecka chęci poznawania świata, zdobywania nowych doświadczeń,  rozwijania samodzielności i budowania własnej wysokiej samooceny. Dziecko rozwija się intelektualnie i chętnie podejmuje interakcje społeczne. Staje się też bardziej odporne emocjonalnie, łatwiej radzi sobie z trudnościami. Wymaga to jednak od rodziców otoczenia dziecka atmosferą  bezpieczeństwa emocjonalnego, akceptacją oraz dania dziecku poczucia wolności.

RODZICE POWINNI ZATEM:

• Prowadzić z dzieckiem rozmowy na temat jego pomysłów i planów i wspierać je swoim zainteresowaniem ,akceptacją , pozytywnymi  wypowiedziami.  Właśnie to pozytywne nastawienie dorosłego i zachęcające słowa wzbudzają u dziecka chęć do twórczych poszukiwań.
- Rodzic powinien  z zainteresowaniem słuchać  słów dziecka i zachęcać go do działania poprzez używanie takich zwrotów jak: To interesujące! Dobre pytanie! Opowiedz o tym coś więcej!
- Powinien rozmawiać  z dzieckiem o tym co wspólnie widzą, robią i pobudzać je do zadawania pytań. Ważne jest też to, by zawsze odpowiadać na pytania dziecka, lub wspólnie poszukiwać na nie odpowiedzi.  
- Rodzic powinien również unikać zdań poddających w wątpliwość cel wykonywanych przez dziecko czynności, np.  Nigdy jeszcze nie robiliśmy czegoś takiego. Będziemy mieć tylko z tym same kłopoty.  Dotąd obywaliśmy się bez tego i było dobrze.  To nam się nie uda. To nie będzie działać. Co powiedzą o tym inni.
- Nie należy też używać zwrotów wpływających na obniżenie samooceny dziecka:  Nie zadawaj głupich pytań.  Kto to widział, żeby tak robić. Dlaczego nie pomyślisz zanim zaczniesz coś robić?!
- Pomocy dziecku należy udzielać tylko wtedy, kiedy ono tego oczekuje: Jeśli będziesz potrzebować pomocy , to mi powiedz. Należy wspierać dziecko: Na pewno dasz sobie radę.

•  Za to, że dziecko  podejmuje wyzwania należy mu  się szacunek, który rodzice powinni  okazać. Jego decyzje, nowe pomysły  powinny być akceptowane i traktowane poważnie. Nie można okazywać zniecierpliwienia i narzucać wcześniej ustalonych odpowiedzi.  Dobrze jest uświadomić dziecku, że błędy popełnia każdy, a dzięki nim można się też czegoś nowego nauczyć.

• Wybierając dla dziecka zabawki i gry warto zwrócić uwagę na to, czy będą one rozwijać jego twórczą aktywność.  Również przedmioty otaczające dziecko mogą służyć do wspaniałej zabawy (kartony, garnki, niepotrzebne opakowania) . Pozwalajmy więc na ich wykorzystanie.

• Świetnym sposobem na rozwój twórczego myślenia u dziecka jest wspólna z nim zabawa.
Mogą do tego przydać się takie zabawy jak:  
- Zabawy w pytania i odpowiedzi (zadajemy dziecku pytanie w taki sposób, by nie sugerowało odpowiedzi jednym wyrazem).
- Określanie kolejności wykonywanych czynności w osiągnięciu celu: np.  Co trzeba zrobić, by zbudować zamek? Co trzeba zrobić, by wyjść na spacer?
- Słuchanie zdań prawdziwych i fałszywych – dostrzeganie nonsensów.
- Zabawy z historyjkami:  Rodzic zaczyna: „ Świeciło słońce…” – dziecko wymyśla dalszą część.
- Przedstawianie werbalnie lub ruchowo  postaci lub rzeczy, widocznych na  wylosowanym obrazku.
- Rysowanie lub malowanie ilustracji do fragmentów muzycznych, uczuć (miłość, radość, smutek).

• Wielką wartością dla dziecka jest kontakt ze sztuką. Można pójść z dzieckiem do galerii, muzeum, kina, na koncert czy przedstawienie teatralne.  Można zapisać dziecko na zajęcia twórcze do domu kultury, pokazać mu zabytki w bliższej i dalszej okolicy, pójść na spotkanie z lokalnymi twórcami.

• Aby dziecko mogło rozwijać swoją aktywność twórczą w domu, warto jest zaopatrzyć je w kredki, farby, plastelinę, nożyczki, klej, papier kolorowy i do rysowania. Można też gromadzić makulaturę, pudełka po kosmetykach i żywności, rolki po jednorazowych ręcznikach, a następnie zachęcać dziecko do ich wykorzystywania.

Literatura:
Franczyk, K. Krajewska: Program psychostymulacji dzieci w wieku przedszkolnym z deficytami i zaburzeniami rozwoju.
Czasopismo - Wychowanie w przedszkolu: Jak wspomagać twórczą aktywność dziecka?

Opracowała: Ewa Wójcik